Chú giải chi tiết đoạn Tin Mừng (Mt 5,43-48) | Galah

CHÚ GIẢI CHI TIẾT TIN MỪNG
THỨ BẢY TUẦN I MÙA CHAY
TIN MỪNG: Mt 5,43-48

I. Trích dẫn đoạn Tin Mừng Mt 5,43-48

43 Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù. 44 Còn Thầy, Thầy bảo anh em: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em. 45 Như vậy, anh em mới được trở nên con cái của Cha anh em, Đấng ngự trên trời, vì Người cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính. 46 Vì nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi? Ngay cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao? 47 Nếu anh em chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả người ngoại cũng chẳng làm như thế sao? 48 Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện”.

II. Chú giải chi tiết

1. Luật cũ và quan niệm xã hội thời Chúa Giê-su (c.43)

“Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù.”

Luật "Hãy yêu đồng loại" xuất phát trực tiếp từ sách Lêvi 19,18: "Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình".

Tuy nhiên, "ghét kẻ thù" không được ghi nhận rõ ràng trong Luật Mô-sê. Vế này phản ánh tư tưởng và lối hiểu luật đạo phổ biến trong cộng đồng Do Thái thời Đức Giê-su, thể hiện quan niệm rằng tình yêu được giới hạn trong cộng đồng Israel (Benedict T. Viviano, The New Jerome Biblical Commentary, số 42, trang 641).

Trích nguyên văn sách Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo: “Theo truyền thống Kitô giáo, Lề Luật thì thánh thiện, thiêng liêng, và tốt lành, nhưng vẫn chưa trọn hảo. Như một nhà sư phạm, luật đó cho thấy điều phải làm, nhưng tự nó không ban sức mạnh, ân sủng của Thần Khí để người ta chu toàn nó. Vì không xóa được tội lỗi, nên luật cũ vẫn còn là luật của tình trạng nô lệ” (Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo, số 1963, trang 565).

Ý nghĩa mục vụ: Thái độ phân biệt người thân – kẻ thù vẫn tồn tại trong xã hội và cộng đoàn hiện nay. Người Kitô hữu cần nhận ra và vượt qua những thành kiến, lòng hận thù tiềm ẩn này để sống yêu thương chân thật.

Ví dụ thực tế: Trong một giáo xứ, đôi khi vẫn xảy ra tình trạng chỉ yêu thương những người cùng quan điểm và tránh né, thậm chí ghét bỏ những người bất đồng quan điểm hoặc có mâu thuẫn.

2. Yêu thương vượt trên luật cũ (c.44)

"Còn Thầy, Thầy bảo anh em: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em"

Chúa Giê-su mời gọi các môn đệ vượt ra ngoài quy luật xã hội thông thường. Thay vì trả đũa, Ngài dạy sống yêu thương cả với kẻ thù. Đây là một đặc trưng của tình yêu Kitô giáo, một hành động thể hiện rõ nét phẩm chất tình yêu Thiên Chúa, không dựa vào tình cảm tự nhiên, mà trên sự tự nguyện và quyết tâm trong ân sủng của Thiên Chúa (Benedict T. Viviano, The New Jerome Biblical Commentary, số 42, trang 641-642).

Trích nguyên văn Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo: “Hẳn nhiên đường lối tuyệt hảo hơn, mà Thánh Tông Đồ đã dạy, đó là hướng tất cả nội dung của đạo lý và giáo huấn tới đức mến, là điều không bao giờ mất được. Vì vậy khi trình bày một điều hoặc phải tin, hoặc phải hy vọng hoặc phải làm, thì luôn luôn phải làm nổi bật tình yêu của Chúa chúng ta trong điều đó, để ai ai cũng hiểu rằng mọi hành vi nhân đức trọn hảo Kitô giáo không có nguồn gốc nào khác ngoài tình yêu và không có mục đích nào khác ngoài tình yêu” (số 25, trang 23).

Ý nghĩa mục vụ: Kitô hữu được kêu gọi thực hành cầu nguyện, làm ơn cho người làm tổn thương mình, thể hiện lòng từ bi và sức mạnh chữa lành của tình yêu thương.

Ví dụ thực tế: Một tín hữu quyết tâm cầu nguyện và tha thứ cho đồng nghiệp từng nói xấu mình, từng bước xây dựng lại mối tương quan đã đổ vỡ.

3. Noi gương tình yêu vô điều kiện của Thiên Chúa (c.45)

“Như vậy, anh em mới được trở nên con cái của Cha anh em, Đấng ngự trên trời, vì Người cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính”.

Thiên Chúa yêu thương vô điều kiện, rộng lượng với tất cả mọi người mà không thiên vị ai. Đoạn văn này phản ánh sâu sắc lòng thương xót phổ quát của Thiên Chúa, vốn được diễn tả rõ ràng trong toàn bộ truyền thống Cựu Ước và Tân Ước (Benedict T. Viviano, The New Jerome Biblical Commentary, số 42, trang 641-642).

Trích nguyên văn Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo: “Con người được tạo dựng để sống hiệp thông với Thiên Chúa. Nơi Ngài, họ tìm được hạnh phúc. Khi con gắn bó hết mình với Chúa, con sẽ không bao giờ còn phải đau đớn và vất vả nữa, và được tràn đầy Chúa, đời con sẽ trở nên sống động” (Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo, số 45, trang 33).

Ý nghĩa mục vụ: Kitô hữu cần thể hiện lòng quảng đại và bao dung rộng lớn, đặc biệt trong các hoạt động bác ái xã hội, không phân biệt đối xử hay loại trừ bất cứ ai.

Ví dụ thực tế: Cộng đoàn giáo xứ tổ chức phân phát thực phẩm, hỗ trợ cả những người ngoài cộng đoàn, không phân biệt tôn giáo, dân tộc hay địa vị.

4. Lời mời gọi nên hoàn thiện (c.48)

"Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện".

“Hoàn thiện” (τέλειος, teleios), mang ý nghĩa sự trưởng thành, hoàn chỉnh trong tình yêu thương và lòng thương xót, giống như Thiên Chúa là Cha (Benedict T. Viviano, The New Jerome Biblical Commentary, số 42, trang 641-642).

Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo dạy rõ: “Tất cả các Kitô hữu, bất cứ theo bậc sống hay địa vị nào, đều được kêu gọi tiến đến sự viên mãn của đời sống Kitô hữu và đến sự trọn hảo của đức mến”. Mọi người đều được kêu gọi nên thánh: “Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện” (Sách Giáo lý Hội Thánh Công Giáo, số 2013, trang 577-578).

Ý nghĩa mục vụ: Người Kitô hữu không ngừng vươn tới đời sống yêu thương vô điều kiện, phản ánh rõ nét hình ảnh Thiên Chúa trong đời sống hằng ngày.

Ví dụ thực tế: Một người Kitô hữu kiên trì sống yêu thương, nhẫn nại và tha thứ, giúp hòa giải những mâu thuẫn trong gia đình hoặc cộng đoàn của mình, làm chứng tá sống động về tình yêu và sự hoàn thiện của Thiên Chúa.

III. Kết luận

Đoạn Tin Mừng Mt 5,43-48 mời gọi Kitô hữu đi vào một tình yêu mang tính cách mạng, yêu thương cách quảng đại và vô điều kiện theo mẫu gương của Thiên Chúa. Đây là cách thế quan trọng để mỗi Kitô hữu trở thành dấu chỉ sống động về tình yêu của Thiên Chúa giữa thế giới hôm nay.

Galah