Giáo lý 10 điều răn - Tổng Kết Điều răn - Đức Giáo Hoàng Phanxicô

Mến chào anh chị em!

Trong bài giáo lý hôm nay, kết thúc loạt bài giáo lý về Mười Lời, chúng ta có thể sử dụng chủ đề những ước muốn như chiếc chìa khóa, vốn cho phép chúng ta nhìn lại hành trình mà chúng ta đã thực hiện và tóm tắt những giai đoạn mà chúng ta đã hoàn thành khi đọc bản văn Mười Lời, luôn trong ánh sáng mặc khải trọn vẹn của Chúa Kitô. Chúng ta đã khởi đầu bằng lòng biết ơn như nền tảng của mối tương quan tin tưởng và vâng phục: như chúng ta thấy, Thiên Chúa không đòi hỏi điều gì trước khi Ngài trao ban rất nhiều. Ngài mời gọi chúng ta vâng phục nhằm giải thoát chúng ta khỏi những hình thức thờ ngẫu tượng sai lầm vốn có quyền lực mạnh mẽ trên chúng ta. Quả thật, tìm kiếm sự thành toàn bản thân nơi các ngẫu tượng của thế giới này sẽ làm tâm hồn chúng ta ra trống rỗng và biến chúng ta thành những kẻ nô lệ, trong khi điều làm cho chúng ta nên cao trọng và quý giá chính là mối tương quan với Đấng, trong Chúa Kitô, làm cho chúng ta trở thành những người con, nhờ tình phụ tử của Ngài (x. Ep 3,14-16).

Điều đó bao hàm một tiến trình chúc phúc và giải phóng, vốn là sự bình an đích thật. Như Thánh vịnh diễn tả: “ Chỉ trong Thiên Chúa mà thôi, hồn tôi mới được nghỉ ngơi yên hàn. Ơn cứu độ của tôi bởi Người mà đến ” (Tv 62,1).

Đời sống được giải thoát ấy sẽ tiếp nhận lịch sử cá nhân của chúng ta và hòa giải chúng ta với những gì mình đã sống từ thời thơ ấu đến hiện tại, để nên người trưởng thành và có thể lượng giá đúng đắn tầm quan trọng của các thực tại và con người trong cuộc sống. Bằng cách này, chúng ta bước vào mối tương quan với tha nhân, một mối tương quan vốn bắt nguồn từ tình yêu mà Thiên Chúa biểu tỏ nơi Chúa Giêsu Kitô, và là tiếng gọi hướng đến vẻ đẹp của sự trung tín, rộng lượng và chân thật.

Nhưng để sống theo cách thức này - nghĩa là trong vẻ đẹp của sự trung tín, rộng lượng và chân thật - chúng ta cần một trái tim mới, nơi Chúa Thánh Thần trú ngụ (x. Ed 11,19;36,26). Tôi tự hỏi: làm thế nào cuộc “ghép tim” này có thể xảy ra, từ một trái tim cũ đến một trái tim mới? Nhờ những ước muốn mới (x. Rm 8,6) được gieo vào trong tâm hồn chúng ta bởi ân sủng của Thiên Chúa, cách đặc biệt, qua Mười Điều răn được Chúa Giêsu kiện toàn như Người đã dạy trong “Bài giảng trên núi” (x. Mt 5,1548). Quả thật, trong việc chiêm ngắm sự sống như được miêu tả trong Mười Lời - nghĩa là một cuộc sống đầy lòng biết ơn, tự do, chân thật, ân phúc, trưởng thành, bảo vệ và yêu quý sự sống, trung tín, rộng lượng và chân thật - chúng ta lại tiến bước trước mặt Chúa Kitô, dù hầu như chúng ta không nhận ra điều đó. Mười Lời là ảnh “Xquang” của Người: nó giống như một ảnh âm bản làm xuất hiện dung mạo của Người - như tấm Khăn liệm vậy. Cũng thế, Chúa Thánh Thần làm cho trái tim chúng ta trổ sinh hoa trái, bằng cách đặt vào trong đó những ước muốn tốt vốn là ân huệ Ngài ban, ước muốn Thần Khí. Nghĩa là ước muốn theo Thần Khí, ước muốn theo nhịp điệu của Thần Khí, ước muốn với âm nhạc của Thần Khí. Nhìn vào Chúa Kitô, chúng ta thấy được chân-thiện-mỹ. Và Chúa Thánh Thần tác tạo một sức sống, nhờ bước theo những ước muốn của Ngài, vốn thắp lên trong chúng ta đức cậy, đức tin và đức ái

Bằng cách thức này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn tại sao Chúa Giêsu đến không phải để bãi bỏ nhưng kiện toàn và phát triển lề luật. Trong khi lề luật theo thân xác là một loạt những mệnh lệnh và cấm đoán, thì theo Thần Khí lề luật ấy lại trở nên sự sống (x. Ga 6,63; Ep 2,15), vì nó không còn là quy luật nữa nhưng là chính thân xác Chúa Kitô, Đấng yêu thương chúng ta, tìm kiếm chúng ta, tha thứ cho chúng ta, an ủi chúng ta. Và trong thân xác của mình, Người tái tạo chúng ta trong sự hiệp thông với Chúa Cha, sự hiệp thông vốn đã bị đánh mất vì sự bất tuân của tội lỗi. Như thế, lối diễn đạt tiêu cực theo mặt chữ được sử dụng trong các Điều răn - “ ngươi không được trộm cắp ”, “ ngươi không được lăng nhục ”, “ ngươi không được giết người ” - cái “không được” đó đã được biến đổi thành một thái độ tích cực: yêu thương, dành chỗ cho tha nhân trong trái tim tôi, mọi ước muốn đều gieo mầm tích cực. Và đó là sự kiện toàn lề luật mà Chúa Giêsu đã mang đến cho chúng ta.

Trong Chúa Kitô, và chỉ trong Người mà thôi, Mười Lời không còn là một lời kết tội (x. Rm 8,1), nhưng trở thành chân lý xác đáng về đời sống con người, nghĩa là khát vọng yêu thương - ở đây nảy sinh khát vọng điều thiện và làm điều thiện - khát vọng niềm vui, bình an, hào hiệp, rộng lượng, từ tâm, trung tín, dịu hiền, tự chủ. Mười Lời đi từ cái “không được” đến cái “nên làm” như vừa nêu: đó là thái độ tích cực của một tâm hồn mở ra với quyền năng của Chúa Thánh Thần.

Đây là ý nghĩa của việc tìm gặp Chúa Kitô trong Mười Lời: làm cho mảnh đất tâm hồn chúng ta được phì nhiêu để nó có thể được lắp đầy bởi tình thương và biết mở ra với công trình của Thiên Chúa. Khi con người bước theo khát vọng sống với Chúa Kitô, họ đang mở cửa cho ơn cứu độ vốn chắc chắn sẽ đến, vì Thiên Chúa là người Cha rộng lượng, và như Sách Giáo lý dạy: “ Thiên Chúa khát khao chúng ta khao khát Ngài ” (số 2560).

Nếu những ước muốn xấu xa làm vẩn đục nhân loại (x. Mt 15,18-20), thì Thần Khí lại đặt vào trong tâm hồn chúng ta những ước muốn thánh thiện của Ngài, vốn là những hạt mầm của sự sống mới (x. 1Ga 3,9). Quả thật, sự sống mới không phải là những nỗ lực phi thường tuân hành một quy luật, nhưng đúng hơn, sự sống mới là chính Thần Khí của Thiên Chúa khởi sự hướng dẫn chúng ta đạt đến những hoa trái của Ngài, trong sự tác hợp hạnh phúc giữa niềm vui đang được yêu thương của chúng ta và niềm vui đang yêu thương của Ngài. Hai niềm vui ấy gặp gỡ nhau: niềm vui của Thiên Chúa đang yêu thương chúng ta và niềm vui của chúng ta đang được Ngài yêu thương.

Đây là ý nghĩa của Mười Lời đối với các Kitô hữu chúng ta: chiêm ngắm Chúa Kitô để mở trái tim chúng ta ra đón nhận trái tim của Người, ý chí của Người và Thần Khí của Người./.