Những thách đố và ân phúc tại giáo xứ ở cực Bắc của địa cầu
TIN GIÁO HỘI HOÀN VŨ
NHỮNG THÁCH ĐỐ VÀ ÂN PHÚC TẠI GIÁO XỨ Ở CỰC BẮC CỦA ĐỊA CẦU
Cha Rafał Ochojski MSF, nhà truyền giáo người Ba Lan thuộc Dòng Thánh Gia, đã phục vụ tại Na Uy được 6 năm. Ngài hiện là linh mục chánh xứ của Giáo xứ Tổng lãnh Thiên thần Thánh Micae tại Hammerfest – giáo xứ Công giáo nằm ở tận cùng cực Bắc của thế giới.
Trước đó, như Cha nhấn mạnh, ngài từng là một linh mục đặc trách giới trẻ đầy năng nổ, và trước đó nữa, là một cha phó hạnh phúc tại Giáo xứ Đức Maria Hồn Xác Lên Trời ở Złotów, Ba Lan.
“Cha ở đó một mình, xa xôi, tối tăm và lạnh lẽo, người thì thưa thớt… Tại sao Cha lại chọn Na Uy?”, bạn bè thường hỏi Cha như vậy. Cha trả lời: “Hai mươi năm trước, tôi đến Na Uy với tư cách là một thầy phó tế. Cha Wojciech (lúc ấy là Chánh xứ) và tôi đã vượt quãng đường 125 dặm để cử hành thánh lễ, với sự tham dự của vỏn vẹn 4 người. Tôi tự hỏi: ‘Có phải mọi việc lúc nào cũng như vậy sao?’. Đúng vậy, thực tế là vậy, và... chính điều đó đã cuốn hút tôi.”
Aleteia đã có buổi chuyện trò với Cha Rafał về sứ vụ của ngài và cách Cha “giữ ấm” (về mặt đời sống thiêng liêng) giữa vùng băng giá.
Tìm kiếm Thiên Chúa
Aleteia: Tại Na Uy có nhiều người Công giáo không, thưa cha?
Cha Rafał Ochojski: Thừa tác vụ tại miền Bắc Na Uy không phải là chuyện thống kê những con số, mà là về cá nhân từng con người. Chúng tôi không tính toán số tín hữu theo tỷ lệ phần trăm, vì tôi có thể tự tay đếm được từng người (cười). Mỗi người mới đều được nhận ra ngay. Tôi cảm nghiệm cách sâu sắc các dụ ngôn trong Tin Mừng về con chiên lạc và đồng bạc bị mất.
Hơn nữa, Na Uy là một quốc gia Tin lành, và ở đây có một hiện tượng không mấy quen thuộc như ở Ba Lan: đó là việc người Tin lành trở lại đạo Công giáo. Tôi đã có kinh nghiệm đó tại giáo xứ của tôi vào tháng Sáu năm ngoái. Nó vô cùng xúc động.
Con người tìm kiếm Thiên Chúa như thế nào?
Cha Ochojski: Trong các bài giảng, tôi thường nhắc đi nhắc lại rằng Thiên Chúa luôn ở gần bạn, cho dù bạn có cách xa Người bao nhiêu chăng nữa. Người ta tìm kiếm Chúa như thế nào? Có lẽ không có câu trả lời đơn giản, vì mỗi chúng ta đều khác biệt. Chúng ta có những kinh nghiệm sống khác nhau, ở trong những hoàn cảnh khác nhau, và chính trong những hoàn cảnh ấy, Chúa đến với chúng ta.
Bạn có thể tìm Người nơi các Bí tích, vì Người hiện diện ở đó; và trong các biến cố cuộc sống, vì Người hành động qua các biến đó ấy theo nhiều cách khác nhau. Hãy tìm kiếm Chúa ngay trong đời sống thường nhật.
Tôi khuyến khích mọi người hãy đặt câu hỏi trong lời cầu nguyện ngắn mỗi sáng: Lạy Chúa Giêsu, hôm nay Chúa đang ẩn mình ở đâu? Chúa ở đâu? Trong hoàn cảnh nào? Trong con người nào? Trong biến cố nào? Hãy cầu nguyện để có được trực giác như một thám tử để suy xét một ngày sống, hãy tự hỏi: “Hôm nay Thiên Chúa ở đâu?” Hãy xin để nhìn thấy Người cả trong những biến cố lớn lao lẫn những điều nhỏ bé.
Sức hút thiêng liêng của thiên nhiên
Cảnh sắc thiên nhiên tuyệt mỹ của Na Uy giúp ích thế nào cho điều này?
Cha Ochojski: Tôi không nghĩ rằng Chúa vô tình lướt tay trên “bàn phím thần linh” rồi vẻ đẹp này xuất hiện một cách ngẫu nhiên (cười). Không phải ngẫu nhiên đâu! Đối với tôi, sự kết hợp giữa các yếu tố thiêng liêng, bí tích, con người và thiên nhiên là điều rất hài hòa.
Khi trời tương đối ấm và không có tuyết rơi, mọi chuyện khá tốt. Có lần, vào một buổi sáng trời đẹp không mây. Có một ngọn núi phía sau nhà xứ, mặt trời chưa ló dạng nhưng ánh sáng đã tỏa rạng. Dù mệt mỏi sau chuyến đi hơn 800 cây số, nhưng tôi vẫn ra mở cửa nhà thờ, rồi lấy xe đạp và quyển Kinh Nhật tụng, rồi đạp xe đi.
Đó chính là sức hút thiêng liêng của thiên nhiên. Với tôi, đó là trải nghiệm về ân sủng của Thiên Chúa. Vì sao? Vì tôi biết mình sẽ không làm thêm được việc gì khác vì quá mệt sau chuyến đi, vậy mà chỉ trong vài giây, tôi lại có thể leo lên xe và đạp đi.
Thử thách giữa tuyết trắng
Còn mùa đông thì sao, thưa cha?
Lm. Ochojski: Mùa đông và đêm vùng địa cực là một thử thách đức tin. Đó là khoảng thời gian rất khó khăn. Tôi vẫn nhớ những đống tuyết ngập đến ngang thắt lưng thời thơ ấu, nhưng chẳng là gì so với mùa đông ở đây. Khí hậu đêm vùng địa cực rất khắc nghiệt, kể cả về thể chất; bạn phải bổ sung dinh dưỡng để cơ thể có thể chống chọi được.
Giáo xứ chúng tôi có các bãi đậu xe và nhà để xe cho thuê. Vì vậy, mỗi sáng mùa đông, tôi mất hai tiếng để dọn tuyết ở bãi đậu xe và nhà để xe. Đôi khi tôi phải làm cả buổi tối, tùy lượng tuyết rơi. Công việc nặng nhọc, nhưng tôi tự nhủ đó cũng là bài rèn luyện thể lực. Có những lúc một mình tôi dọn tuyết trên quãng đường dài hơn 13 cây số.
Dọn tuyết ở đây khác với ở Ba Lan. Không chỉ là xúc tuyết sang một bên, bạn phải xúc đổ lên xe rùa và đẩy đi nơi khác, vì chúng tôi ở ngay trung tâm thành phố.
Còn thách đố nào khác trong sứ vụ này không?
Cha Ochojski: Việc dâng lễ ở những điểm xa xôi là một thách đố, vì nhiều khi không thể đến đó được. Có một ứng dụng giao thông để kiểm tra xem đường có mở không, đôi lúc đường bị đóng, và tôi buộc phải hủy thánh lễ.
Tháng Tư vừa rồi, tôi lái xe đi làm phép Rửa tội. Một trận bão tuyết ập đến, tuyết phủ trắng xóa mọi nơi. Tôi lái xe băng qua vùng núi, địa hình trống trải mà xe ủi tuyết chưa kịp dọn. Tuyết mới phủ dày nửa mét trên mặt đường, và thứ duy nhất tôi nhìn thấy là những cọc tiêu nhô lên trên mặt tuyết. Bạn nhớ phải lái xe ở giữa những cọc đó. Đêm tối, tuyết trắng, những chiếc cọc, và trên một hành trình dài, bạn thậm chí không biết mình đang ở trên đường hay đã chệch ra khỏi đường. Đó là một trải nghiệm vô cùng mệt mỏi.
Hiệp nhất trong đa dạng
Điều gì làm Cha ngạc nhiên về Na Uy?
Cha Ochojski: Sự đa dạng của Giáo hội. Giáo xứ của tôi có gần 50 quốc tịch, và ít nhất một chục quốc tịch hiện diện trong Thánh lễ Chúa nhật. Tại đây, tôi trải nghiệm “tính Công giáo” của Giáo hội khi gặp gỡ những con người từ các nền văn hóa rất khác nhau, với những kinh nghiệm và tâm tính rất khác nhau.
Nhưng trong thánh lễ, chúng tôi trở nên hiệp nhất; cùng hướng lên bàn thờ, cùng chiêm ngắm một điều, cùng cảm nhận, chúng tôi có những ý tưởng và kiến thức giáo lý tương đồng. Trong tất cả các nhà thờ Công giáo ngày nay, chúng ta cùng nghe một lời Chúa, cùng những lời kinh nguyện, điều đó thật sự phong phú.
Điều gì làm nên nét riêng của Giáo hội tại Na Uy?
Cha Ochojski: Ở đây rất ít người, nên chúng tôi biết tên nhau. Tôi biết rõ tình hình của từng người. Nó giống như kiểu thừa tác vụ mục vụ vẫy tay chào mọi người. Tôi ngồi uống cà phê bên cửa sổ, và khi thấy người quen đi ngang qua, tôi gõ cửa kính và vẫy tay chào. Nhiều khi người đi ngang là một vị mục sư Tin lành. Vợ ông ấy là người Công giáo, và họ thường cùng nhau tham dự Thánh lễ Chúa nhật. Những cử chỉ đơn sơ ấy đem mọi người đến với nhau trong cuộc sống thường ngày.
Cầu nguyện không chỉ là xin ơn
Cha nói rằng Cha đang học “lời cầu nguyện của sự hiện diện”?
Lm. Ochojski: Với tôi, từ đồng nghĩa của cầu nguyện chính là sự hiện diện. Cầu nguyện trong thinh lặng, chiêm niệm và lắng nghe. Tin mừng cho chúng ta biết rằng khi dân chúng đến với Chúa Giêsu, họ đến để lắng nghe Người, và kết quả là họ được chữa lành. Chúng ta thường đến với Chúa với một danh sách các lời thỉnh cầu.
Trong tiếng Na Uy, từ “cầu nguyện” cũng có nghĩa là xin một điều gì đó. Vì là cùng một từ, nên nó có thể tạo cảm giác rằng cầu nguyện có nghĩa là xin điều gì đó. Khi còn nhỏ, tôi cũng cầu nguyện như thế. Nhưng nay, tôi chọn cầu nguyện bằng lời ngợi khen, hiện diện và tôn thờ.
Thiên Chúa thường nói về điều gì?
Cha Ochojski: Luôn là những điều quan trọng. Người không bận tâm đến những chuyện vô nghĩa. Mỗi ngày Người nói một điều khác nhau, và với mỗi người theo một cách khác nhau. Người nói: “Con quan trọng đối với Ta, vì Ta đã không chết trên thập giá cho những người không quan trọng.” Sứ điệp phổ quát của Thiên Chúa dành cho con người chính là tình yêu của Người, được mặc khải theo nhiều cách.
Khi còn ở Ba Lan, trong một kỳ tĩnh tâm, tôi đã nói với mọi người rằng: ngày bạn được thụ thai chính là ngày Thiên Chúa quyết định rằng thế giới này không thể tồn tại nếu thiếu bạn. Nguyên văn câu nói là “khi bạn được sinh ra”, nhưng tôi tin rằng nó xảy ra sớm hơn nhiều.
Lòng biết ơn đối với ân sủng
Cha biết ơn điều gì nhất?
Cha Ochojski: Tôi có hai “kho tàng” để biết ơn. Một là những điều tổng quát – sự sống, chức linh mục, ơn gọi và những người thân cận. Kho tàng thứ hai là những điều bình dị mỗi ngày, biết ơn vì đã hoàn thành được một việc gì đó.
Một anh em trong dòng thường nhắc tôi rằng: biết ơn làm nảy sinh lòng quảng đại. Và tôi càng biết ơn, thì tôi càng được thấm đẫm sự hiện diện của Thiên Chúa.
Có nhiều tình huống mà xét theo góc độ con người, tôi biết mình không thể tự xoay sở. Với tôi, định nghĩa về ân sủng của Thiên Chúa là: mỗi khi tôi làm được điều gì đó sinh hoa trái tốt lành, mà điều tôi làm lại trái với khả năng, mong muốn hay khuynh hướng tự nhiên của tôi, thì đó là minh chứng cho ân sủng Chúa đang hoạt động.
Và những điều phi thường xảy ra? …
Cha Ochojski: Có lần, sau lễ chiều, tôi chợt nghĩ: thật là đẹp nếu có một tượng Mẹ Thiên Chúa đặt trước nhà thờ. Nhưng ngay sau đó là ý nghĩ khác: nhưng mình không biết bắt đầu từ đâu! Đúng là tôi từng học về xây dựng, nhưng là xây đường sá và cầu, chứ không phải bệ tượng hay tượng đài. Tôi nghĩ, thôi được, nếu đây là linh hứng từ Chúa, mọi chuyện sẽ ổn.
Tôi nói chuyện với những người hàng xóm Ba Lan, và chia sẻ ý tưởng của mình, rằng tượng sẽ không quá nặng vì làm bằng nhựa tổng hợp, và chi phí cũng không quá cao. Họ nói họ sắp về Ba Lan nghỉ hè và có thể mang tượng sang.
Tôi lại nói chuyện với một gia đình khác và chia sẻ rằng chúng tôi sẽ mang một tượng Mẹ Maria từ Ba Lan sang, và tôi đang nghĩ đến việc làm bệ tượng, và người cha trong gia đình ấy liền nói rằng ông sẽ xây bệ tượng.
Chúng tôi xây dựng bệ, đặt tượng lên, rồi khi tôi vừa nghĩ rằng cần phải có thêm đèn chiếu sáng, ngay lập tức có người trong nhà thờ tình nguyện lo phần đó. Làm sao bạn không cảm nhận được sự quan tâm ở đây? Làm sao bạn không cảm nhận được sự hiện diện của Người?
Tri Khoan
Chuyển ngữ từ: aleteia
Nguồn: hdgmvietnam.com