CHÉN - Chúa Nhật Tuần XXIX Mùa Thường Niên - Năm B (Mc 10,35-45) | Từ ngữ Kinh Thánh

TỪ NGỮ KINH THÁNH
CHÉN
CHÚA NHẬT TUẦN XXIX MÙA THƯỜNG NIÊN - NĂM B
(Mc 10,35-45)

Trước ý muốn được ngồi hai bên tả hữu của anh em Giêbêđê, Chúa Giêsu đã hỏi các ông: “có uống nổi chén Thầy sắp uống” (Mc 10,38).

Chén có thể bằng sứ, thủy tinh hay kim loại: đồng, bạc hoặc vàng (Gr 51,7) tùy theo người giàu (St 40,11; 44,2.12.16)hay nghèo (2S 12,3), chén được dùng trong các bữa tiệc (Tv 23,5...), dùng trong các hy tế tạ ơn, đó là “chén cứu độ” (Tv 116,13), trong tang lễ, đó là “chén an ủi” (Gr 16,7). Khi chủ tiệc trao chén cho mỗi người, chén thành biểu tượng thông phần (Tv 6,5), thường là phần rủi ro (Tv 11,6), do đó mà có các kiểu nói “uống chén phẫn nộ” (Gr 25,11-17) “chén lội đình” (Is 51,17-22), để diễn tả hình phạt.

Tân Ước trước hết nói đến chén người ta lo lau chùi (Mt 23,25) và dùng để cho nước uống (Mt 10,42). Đây cũng là chén trong tiệc vượt qua (Mt 26,27) và tiệc thánh thể (1Cr 10,16; 11,25-28), để đừng lẫn lộn với”chén ma qủy” (1Cr 10,21).

Chén mà Chúa Giêsu nói đến trong cuộc đàm luận với anh em nhà Giêbêđê là chén thương đau Chúa Giêsu phải đối mặt (Mt 20,22; 26,39). Đó là chén Chúa Cha cho Ngài uống (Ga 18,11). Người đã nhận với lòng hiếu thảo để cứu thoát mọi người. Vậy đây là “chén cứu độ” (Tv 116,16) cho mọi người được hiệp thông trong bàn tiệc Nước Trời (1Cr 10,16 Lc 22,30).

“Các anh có uống nổi chén Thầy sắp uống?” (Mc 10,38)

Chén, bình để uống thường bằng gốm sứ, nhưng đôi khi, nhất là ở những nhà giàu thì bằng vàng hay bạc. Chén có thể dưới dạng ly rượu có chân hoặc không chân hay là dạng chén bát nông rộng để nhiều người có thể chia sẻ như dấu chỉ của tình thân. Từ chén cũng được dùng để chỉ phúc lành hoặc án phạt thần linh đối với cá nhân hoặc dân tộc.

Những trưng dẫn tổng quát về chén dùng để uống như: Giêrêmia “đặt trước mặt con cháu nhà Rêkháp những bình đầy rượu với những chiếc ly” (Gr 35,5) bạn tù của Giuse có trong tay “chén của Pharaô” (St 40,11); Giuse truyền đặt chén bạc vào “bao lúa của đứa út” (St 44,2) nhìn rượu làm chi, rượu màu đỏ óng ánh trong ly...) Cn 23,31); ca tụng người yêu chẳng ví “rốn em tựa chung rượu tròn chẳng bao giờ cạn” (Dc 7,2) Bensátxa định lấy những chén bằng vàng bằng bạc cướp từ đền thờ Giêrusalem để uống rượu (Dn 5,23); Chúa Giêsu hứa phần thưởng cho ai thương người nghèo, khi cho họ “dù chỉ một chén nước lã thôi” (Mt 10,42 Mc 9,41).

Các chén bằng vàng là dấu chỉ của sự giàu có: “Tất cả các chén để uống của Vua Salômon đều bằng vàng” (1V 10, 31 2Sb 9,20 Ed 1,7).

Chia sẻ cùng một chén là dấu chỉ của sự thân thiện (2Sm 12,3). Trong bữa tiệc ly biệt, Chúa Giêsu đã “cầm lấy chén rượu, dâng lời tạ ơn, rồi trao cho các ông, và tất cả đều uống chén này” (Mc 14,23 Mt 26,17 Lc 22,17) “Đây là chén Máu Thầy” (1Cr 11,25) Chúa Giêsu đã nói như thế. Như vậy, uống chén Thánh “là dự phần vào Máu Đức Kitô” (1Cr 10,16).

Chén biểu trưng những cuộc sống hủ bại: các kinh sư và các người Pharisêu lo giữ các nghi thức lau rửa mà chểnh mảng việc thanh tẩy nội tâm (Mt 23,25-29 Lc 11,39) Babylon như người đàn bà “tay cầm một chén vàng đầy những thứ ghê tởm... (Kh 17,4)

Chén phẫn nộ của Thiên Chúa mà:

- Muôn dân phải uống (Gr 25,15-17 Tv 75,9 Gr 51,7 Dcr 12,2-3). Thiên Chúa thịnh nộ với Eđom (Gr 49,12 Ac 4,22) với Babylon (Kb 2,19 Xh 16,19 18,6).

- Dân Chúa phải uống (Ed 23,32-34), nhưng sau cơn thịnh nộ, Thiên Chúa hứa tái thiết dân Ngài (Is 51,17tt)

Chúa Giêsu phải uống (Ga 18,11 x. Mt 20,22-23 Mc 10,38-39), chén thịnh nộ của Thiên Chúa chỉ có thể qua đi đối với nhân loại tội lỗi, nếu Chúa Giêsu uống vào (Mt 26,39-41 Mc 19,36 Lc 22,42)